Xét nghiệm CK/ CPK
Xét nghiệm CK/ CPK là gì?
Creatine kinase (CK) hay Creatine phosphokinase (CPK) là một enzyme được tìm thấy trong tim, não, cơ xương, và các mô khác. Enzym là những protein giúp các tế bào thực hiện các chức năng bình thường của cơ thể. Trong cơ và tế bào tim, hầu hết năng lượng này được sử dụng khi các cơ hoạt động.
Có ba hình thức khác nhau của CK trong cơ thể của bạn, chúng được gọi là isoenzymes:
+ CK-MM (được tìm thấy trong cơ xương và trái tim của bạn)
+ CK-MB (được tìm thấy phần lớn trong trái tim của bạn)
+ CK-BB (được tìm thấy chủ yếu trong não của bạn).
Bình thường CK có số lượng nhỏ trong máu, chủ yếu từ các cơ bắp của bạn. CK trong não của bạn hầu như không bao giờ vào máu.
Nồng độ CK trong máu tăng lên khi các tế bào cơ hoặc tim bị tổn thương. Nồng độ CK trong máu bắt đầu tăng khoảng 4 đến 6 giờ sau khi có cơn đau tim. Nó đạt đến mức cao nhất sau khoảng 18 đến 24 giờ và trở lại bình thường trong vòng 2 đến 3 ngày. Số lượng CK trong máu cũng tăng lên khi cơ xương bị chấn thương.
Chỉ định
Ở các bệnh nhân có thể đã có một cơn đau tim, các xét nghiệm CK thường sẽ được chỉ định khi họ đến phòng cấp cứu và thực hiện lại một lần nữa sau khoảng 4-6 giờ, tổng cộng ba lần. Nếu bạn bị đau cơ hay yếu cơ, bác sĩ có thể yêu cầu thử nghiệm CK để xem các cơ khác có bị tổn thương hay không.
Xét nghiệm này có thể được sử dụng để:
+ Chẩn đoán cơn đau tim
+ Đánh giá nguyên nhân đau ngực
+ Xác định cơ bắp có bị tổn thương
+ Phát hiện viêm da và polymyositis
+ Phân biệt giữa tăng thân nhiệt ác tính và nhiễm trùng sau phẫu thuật.
+ Bệnh loạn dưỡng cơ Duchenne (Muscular dystrophy)
Ý nghĩa
Bình thường: 25 – 180 U/L
CK cao ngay lần xét nghiệm đầu tiên hoặc lần thứ hai sau đó, chỉ cho biết đã có một số thiệt hại đối với tim hay các cơ khác. Nó cũng có thể chỉ cho biết cơ bắp của bạn đã hoạt động nặng. Nếu bác sĩ nghi ngờ một cơn đau tim và CK của bạn tăng cao, Bác sĩ thường chỉ định thêm một xét nghiệm đặc hiệu khác là troponin để xem cơ tim bạn có bị tổn thương.
Mức độ CPK tăng cao có thể thấy ở những bệnh nhân có:
+ Tổn thương não hoặc đột quỵ
+ Co giật
+ Mê sảng của người nghiện rượu nặng
+ Viêm da hoặc polymyositis (Viêm đa cơ)
+ Điện giật
+ Đau tim
+ Viêm cơ tim (viêm cơ tim)
+ Nhồi máu phổi
+ Cơ bắp teo
+ Bệnh cơ
Nguyên nhân có thể cho kết quả xét nghiệm dương tính:
+ Suy giáp
+ Cường giáp
+ Viêm màng ngoài tim sau một cơn đau tim
+ Tiêu cơ vân
Những người có khối lượng cơ lớn hơn, có mức CK cao hơn so với những người binh thường, và người Mỹ gốc Phi có thể có mức CK cao hơn so với các dân tộc khác. Tập thể dục rất nặng (như cử tạ, các môn thể thao, hoặc các buổi tập thể dục dài) cũng có thể tăng CK. Các hình thức khác, chẳng hạn như từ một té ngã, một tai nạn xe hơi, phẫu thuật, hay tiêm bắp, làm tổn thương cơ bắp cũng có thể tăng CK.
Nhiều loại thuốc, bao gồm cả thuốc hạ cholesterol (statin), có thể gây tổn thương cơ bắp và tăng CK. Nếu bạn đang dùng một trong các loại thuốc này, cho bác sĩ biết nếu bạn gặp bất kỳ đau cơ hay yếu. Uống quá nhiều rượu tăng nhẹ CK.